Details van de legers:

• Toestand Belgisch leger ten tijde van augustus 1914
• Toestand Belgisch leger ten tijde van mei 1940
• Toestand Duits leger ten tijde van meidagen 40

Gesneuveldenlijsten:

Korte plaatsing in de geschiedenis van deze kelderstructuur.

Het betreft hier een publieke schuilkelder uit WO II op het Tacambaroplein te Oudenaarde. (zie luchtfoto Google Earth, de kelderstructuur ligt onderaan links van het plein).

De structuur zit heden nog altijd verborgen onder een heuvel grond naast een Amerikaans herdenkingsplein en monument. Hetgene dat de aanwezigheid van een schuilstructuur nog bevestigt, is het witte toegangsgebouwtje dat nog altijd tussen het groen op de heuvel uitsteekt.

De structuur die we hier nog aantreffen, vertoont alle kenmerken van wat in de meeste steden op verschillende plaatsen werd opgetrokken als bescherming van de burgerbevolking bij mogelijkse vijandelijke luchtaanvallen en bombardementen.

De exacte periode waaruit de kelder dateert, is moeilijk te achterhalen. Op het eerste zicht vertoont hij weinig om zeggen zeer specifieke Duitse invloedselementen. Hij geeft mij dan ook meer de indruk van Belgische makelij te zijn. Mogelijks is hij wel pas gebouwd nadat België al onder Duitse bezetting zat, wat op meerdere plaatsen nog gebeurd is.

De structuur is allicht volledig opgetrokken uit baksteen, mogelijks in combinatie met assestenen. Het betreft hier dan ook niet echt een structuur die zal bestand geweest zijn tegen rechtstreekse inslagen van bommen. Hij zal wel de inzittenden beschermd hebben tegen rondvliegend puin en scherven van bommen in de directe omgeving. Dit is wat men bestempelde als een scherfvrije ruimte.

Daar mijn geschiedkundige achtergrond over deze structuur bij deze beperkte uitleg reeds stopt, blijft alle bijkomende info dan ook meer dan welkom als aanvulling. U mag mij gerust mailen op onderstaande mail: info@bunkergordel.be.

Beschrijving van de structuur.

De structuur valt heden nog op, zoals hierboven reeds vermeld, als een sterk begroeide heuvel op de uithoek van het Tacambaroplein te Oudenaarde. Enkel het toegangsgebouwtje, enkele luchtschachtjes en een deksel van de nooduitgang, verraden de aanwezigheid van een meer verborgen structuur.

Linksonder zicht op de kelder vanaf de weg, rechts zoals hij heden nog zichtbaar is vanaf het Amerikaanse paradeplein. Interessant om te weten voor geinteresseerden, is dat de kelder samen met het plein ernaast wordt beheerd door dezelfde Amerikaanse organisatie die ook instaat voor het Amerikaanse kerkhof te Waregem.

Op de vraag van de website uit om de desbetreffende structuur eens meer in detail te fotograferen en de documentariëren voor toevoeging aan de website, werd in augustus 2010 de toelating gegeven.

Het keldertje wordt heden door de groendienst en het onderhoudspersoneel van het Amerikaanse plein ernaast gebruikt voor het opbergen van tuingereedschap.

De schets hieronder geeft een goed idee van de structuur die hier nog aanwezig is.

De muren zijn ongeveer 35 a 40 cm dik. De wanden zijn naar alle waarschijnlijkheid opgetrokken uit baksteen of assestenen (zo goed als zeker geen beton). De baksteen of assesteen werd zowel aan de buiten als de binnenkant volledig gecementeerd.

De structuur bestaat uit een toegangssas (zichtbaar vanaf buiten) met meteen achter de deur een trapje met acht treden. Daarna komt men via origineel een tweede deur (heden verdwenen) in de eigenlijke schuilstructuur. Deze is uitgebouwd als twee elkaar volgende gangen van elk ongeveer 9 meter lang en ongeveer 2 meter breed.

In het midden is er een chicane om het geheel op te delen in kleinere compartimenten mocht er zich toch een voltreffer hebben voorgedaan op de structuur waardoor deze deels zou beschadigd geraken. De schuilstructuur zelf, behalve het toegangsgebouwtje, heeft een gewelfvorm (boogvorm).

Volledig achteraan bevindt zich een nooduitgang met stijgbeugels loodrecht omhoog.

Aan de zijkanten waren aan beide kanten zitbankjes die heden voor meer dan de helft zijn verdwenen.

De ganse structuur was origineel voorzien van elektriciteit (in elk geval verlichting).

De structuur was origineel volledig geëlektrificeerd. Deze elektriciteit werd zelfs nog niet zo heel lang geleden volledig vernieuwd (vermoedelijk half jaren '90). Men kan bij de meeste elektriciteitsvoorzieningen namelijk nog de sporen zien van de verdwenen oude armaturen en schakelaars.

Ondanks deze aanpassingswerken werd al enkele jaren geleden, allicht bij aanpassingswerken rondom de kelder de hoofdelektriciteitskabel geraakt (foto rechts onder). Hierdoor staat sindsdien de elektriciteit uitgeschakeld omdat de verliesstroomschakelaar sindsdien altijd uitslaat.

Aan de binnenkant van de boogvormig deurgat, is langs de kant van het toegangssas nog dit restant van een oude deuromlijsting terug te vinden. Niets wijst erop dat de originele deur ook maar op één manier gasdicht zou geweest zijn. In dat geval zouden er normaal wel restanten van de rubber dichting terug te vinden geweest zijn. Dit laat mij dan ook vermoeden dat het zuiver om een rudimentaire door de stad zelfs gebouwde schuilstructuur zal gegaan hebben.

De rechter foto is genomen vanuit de eerste schuilgang naar het toegangssas toe. De lichtschakelaar rechts is zoals u kunt zien van een vrij recent type. Dezelfde opmerking voor de kabelbuizen en gebruikte klemmen.

De foto's hieronder geven ons een vrij duidelijk beeld van de binnenkant van de eerste gang van de schuilkelder. Op de eerste foto kijkt u op de chicane en ziet zelfs nog een klein beetje de tweede gang. De tweede foto is in richting getrokken van de toegang in dezelfde gang. Aan beide zijden zijn de gangen en de chicane voorzien van bankjes. Deze steunen op allicht eveneens gemetste en gecementeerde vierkante muurtjes.

In de eerste gang zijn de originele bankjes nog allen aanwezig. In de chicane en de tweede gang zijn de bankliggertjes zelf allen verdwenen.

Op het plafond de stroomvoorziening voor de verlichting. Centraal op het plafond zie je nog de schijn en gaatjes van de originele en verdwenen stroomvoorziening.

Hieronder twee foto's met iets meer in detail de chicane. De eerste foto is getrokken vanaf de achterkant van de eerste gang. Vanaf hier ontbreken alle resterende bankjes. De tweede foto is getrokken vanaf de tweede gang, kijkende naar de eerste. Hier is zelfs met de recentere elektriciteitswerken, een stopcontact voorzien.

De nooduitgang achteraan is zoals bij de meeste van dergelijke structuren opgebouwd uit een loodrechte trap met stijgijzers. Wel valt mij op dat de stijgijzers wel meer als dun zijn. Het zijn amper staven van maximaal diameter 16 mm. Ik zou er in geen geval personen van 120 kg laten op naar boven klauteren. Mogelijks reeds een gevolg van beperkt beschikbaar zijn van ijzer zeker in de bouwperiode.

De haak rechts in de muur van het gat bevat een ketting om het betonnen deksel bovenop (zie hogerop in de reportage), van de binnenkant vast te kunnen leggen. Hierdoor kan de kelder niet ongewenst van buitenaf geopend worden via het deksel van de nooduitgang..

• Dank aan de gemeente Oudenaarde, in het bijzonder aan Mevr Ann Gyselinck van de dienst Toerisme van Oudenaarde voor het bezorgen van de nodige contacten.
• American Battle Monuments Commission - Flanders Field American Cemetary, de Amerikaanse dienst die instaat voor het Amerikaans Kerkhof te Waregem alsook de site te Oudenaarde met onder andere de schuilkelder.
• Mr Van Audenaerde Etienne (groendienst Oudenaarde) om me te begeleiden tijdens de fotosessie.